Gümüşhane’bile camisi olmayan minareler görenleri şaşırtıyor
Gümüşhane’nin garip minareleri
Tarihi Süleymaniye mahallesindeki camisi sıfır minareler görenleri şaşırtıyor
GÜMÜŞHANE – Gümüşhane’nin sakat yerleşim yeri olan Süleymaniye mahallesinde şehrin taşındığı 1925 yıllarında bakir şehre inşa edilecek yapıların taş ihtiyacının giderilmesi üzere camilerin yıkılması sonucunda yegâne başlarına ayakta küsurat minareler görenleri şaşırtıyor.
Gümüşhane’nin çarkıt yerleşim yeri olan ve yüzyıllar boyunca Türk, Ermeni ve Rum’ların aynı arada yaşaması zımnında ‘Hoşgörü merkezi’ olarak nitelendirilen tarihi Süleymaniye mahallesinde mevcut camisiz minareler görenleri şaşırtıyor. Şehrin çarkıt iskân yeri olan ve 1925’li yıllarda şehrin Harşit vadisine barhana kararı alınmasıyla kurulacak bakir şehirde taş ihtiyacının karşılanması üzere taş yapılar ve camilerin yıkılmasıyla yegâne başına ayakta mütezayit minareler sabık zamana rağmen ayakta duruyor. Geçmiş yıllarda restore edilen ve tarihi Süleymaniye mahallesinin bildirme ilişki fosforlu yapılarından olan minarelerle ilgili konuşan müverrih-edip Serhat Doğan, taş ihtiyacının giderilmesi amacıyla takkadak camilerin değil bölgedeki kiliselerin ve diğer taş yapıların birlikte yıkıldığını söyledi.
“Ziyaretçiler ‘Camisi nerede?’ diye soruyor”
Süleymaniye mahallesinde 3 nüsha caminin olduğunu ve minarelerin bu camilerden kaldığını dile getiren Tarihçi-yazar Serhat Doğan, “Süleymaniye mahallesinde 3 kesim perişan cami var bu camilerin minareleri ayakta eskimiş. Bağımlı bu boyut insanların ilgisini çekiyor. Esasta 1925’e kadar uzanan aynı geçmişi var bu minarelerin. Ayrımsız tanesi öz içerisinde mevcut Öz Cami, diğeri Çarşı Cami, bir ötekisi bile Cami-i Sagir diyerek adlandırılan cami. Bu minarelerin benzeri çoğu bundan 10 yıl öncesine kadar cehennem olmak üzereydi amma restore edildi ve bibi ayakta tutuluyor. 1925 yılında şehrin Süleymaniye mahallesinden Harşit Vadisine taşınması gündeme geliyor. O dönemin şartları 1. Acun Savaşı şartları. Savaştan yeni çıkılmış Milli Savaşım bırakılmış halkın elinde çokça çok ana yok. Bu şehrin taşınması sırasında materyal ihtiyacı var. Bakir binaların yapımında kullanılacak bu malzemeyi bile buradaki taş binalardan bulmak istediler. Bu yapılırken elden bölgedeki camiler yıkılmadı tıpkısı zamanda kilise ve hapis kompleksi olarak beğenilen taş binaların neredeyse topu topu taşındı ve kullanılmamış şehrin inşasında kullanıldı. Minareler taş işçiliğinde söbe taşlar kullanılmadığı üzere yıkılmaya lazım yepyeni. Bu büyüklüğünde birbirine yakın ve sık olmasının sebebi site nüfusu ile dahi müntesip. Buraya gelen ziyaretçilerimiz ilginç kendisine ‘Camisi nerede?’ diye niteleyerek soruyorlar. Zira hoppadak minareyi görüp camiyi göremeyince ilginç geliyor. Verdiğimiz karşılık site taşınırken camiler yıkıldı şeklinde oluyor. Onlar birlikte soruyor ‘Minareyi neden yıkmadılar?’ diye. Belki aynı ilişkinlik duygusu imar etmek için benzeri parçasını burada bırakmış olabilirler. O dönemden şu anda hayatta küsurat kimesne olmadığı üzere bunu neden hakeza yaptılar diyerek soramıyoruz fakat yorumlayabiliyoruz. Burayla kullanılmamış şehir arasında benzeri deste kurabilmek, tekrar gidip gelebilmek için minareleri bırakmış olabilirler yada gözetleme amacıyla bırakmış olabilirler” diye konuştu.
