Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Kazakistan Cumhur Reisi Teşrinisani Cömert Tokayev vasıtasıyla Türkiye ile Kazakistan arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. sene dönümüne ilgilendiren yapılan kuma açıklamada, önümüzdeki yıllarda tecim hacmini tartılı şekilde 10 bilyon dolara ihata etmek için gerekseme duyulan tedbirlerin alınması gerektiği anlatım edilirken, Trans-Barış güzergahını ve Bakü-Tiflis- Kars rotasını bol görmek için ilişik kurumlar ortada eşgüdüm çalışmalarının yoğunlaştırılmasının önemine özen çekildi.
Kazakistan’ın başkenti Astana’daki Akorda Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Son Teşrin Cömert Tokayev başkanlığında geri yapılan görüşmelerin peşi sıra Türkiye-Kazakistan ilişkilerin tesisinin 30. yılı dolayısıyla eş bildiri yayımlandı. Bildiride 12-13 Ekim’üstelik Kazakistan Cumhur Reisi Tokayev’in davetiyle Cumhur Reisi Erdoğan’ın Kazakistan’a benzeri şevket ziyareti gerçekleştirdiği, bu kapsamda planlı Efdal Seviyeli Ciddi İşbirliği Konseyi’nin dördüncü toplantısının, ülkeler arasındaki aksiyon birliğinin güçlendirilmesinde yüce bir hamle olduğu kaydedildi.
İki talih beyninde siyasal diyaloğun devam ettirilmesi mesajı
Erdoğan ve Tokayev’in bahis konusu ziyaretin, iki devlet arasındaki Geliştirilmiş Stratejik Ortaklığı elan birlikte pekiştirilmesine katkıda bulunacağına inançlarını tabir ettikleri, devletler arasındaki siyasal diyaloğun, muhtelif düzeylerdeki aykırı ziyaretler ve görüşmelerle devam ettirilmesinin öneminin vurgulandığı ifade edilen bildiride, görüşmelerin çapraz ülfet ve idrak havasında gerçekleştirildiği aktarıldı.
Görüşmeler kapsamında tarafların düet hareket birliğini elan bile güçlendirme imkanlarını ele aldıkları, lehçe ve arsıulusal edimsel meseleler üzerine düşünce alışverişinde bulundukları tamlanan bildire, “Yanlar, 2 Mart 2022 tarihinde Türkiye ile Kazakistan arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yıldönümünün kutlandığına özen çekerek30 sene içerisinde kuma zaman, kurgu ve kültüre dayalı hukuk ve beraberlik ilişkilerinin, yakın siyasi diyaloğun ve çok boyutlu işbirliğinin gelişme hızından duydukları memnuniyeti ifade etmişlerdir.17 Ekim 1994 günlü Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti beyninde Dostluk ve İşbirliği Anlaşması ile 22 Ilk Teşrin 2009 günlü Türkiye Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti ortada Mühim Paydaşlık Anlaşması’nın iki mutluluk arasındaki şümullü etkileşimi ihya ve geliştirmede mefret şan oynadıklarını doğrulama etmişlerdir. İlaveten Türkiye ve Kazakistan arasındaki devletlerarası iş birliğinin cemi alanlarını düzenleyen belgelerin şümullü benzeri ahdi destek oluşturduğunu vurgulamışlardır” ifadeleri kullanıldı.
Ticaret hacminin muvazeneli şekilde 10 milyar dolara çıkarılması hedefi
Bildiride Türkiye’nin 2021 yılında Kazakistan’ın bildirme balaban 5. ticari ortağı olduğuna işaretle, düet tecim hacminin istikrarlı ayrımsız şekilde artıyor olmasından memnuniyet duyulduğu tabir edilerek, “Cumhurbaşkanları, önümüzdeki yıllarda tecim hacmini dengeli şekilde 10 milyar dolara görmek amacıyla ihtiyaç duyulan tedbirlerin alınması gerektiğini anlatım etmişlerdir. Cumhurbaşkanları, Türkiye-Kazakistan Hükümetlerarası Kompozit Hesaplı Komisyonu 12. Dolaşma Toplantısının 4 Mart 2022 tarihinde Astana’birlikte gerçekleştirilmesinden duydukları memnuniyeti rapor etmişler ve söz konusu güruh böylelikle imzalanan Eylem Planının hayata geçirilmesinin önemine değinmişlerdir” denildi.
Terör ve aşırıcılığın gelişigüzel türüne cebin kararlılıkla savaş vurgusu
Erdoğan ve Tokayev’in Trans-Sulh Doğu-Garp Itidalli Ilk Kânun üzerinden yük taşımacılığının arttırılmasını desteklediği, ulaştırma ve geri hizmet alanındaki gelişim birliğini henüz birlikte geliştirme konusunda mutabık kaldığının aktarıldığı bildiride, “Cumhurbaşkanları, Trans-Hazar güzergahını ve Bakü-Tiflis-Kars rotasını mübarek almak için ilgili kurumlar arasında eşgüdüm çalışmalarının yoğunlaştırılmasının önemine dikkat çekmişlerdir. İki devlet arasındaki mühim ortaklığın koca aynı boyutu olan paçarız ülfet ve kardeşliğe dair insani ve kültürel ilişkilerin da hızlı hızlı gelişmekte olmasından dolayı memnuniyetlerini ifade etmişlerdir. Etraf, defans sanayii alanındaki iş birliğini güçlendirme ve bu doğrultuda kuma işletme konusu başta oluşmak üzere değişik işbirliği imkanlarını kıymetlendirme ve hayata nakil üzerine anlaşmışlardır. Yıldırı ve aşırıcılığın değme türüne cebin kararlılıkla uğraş etme, iki ülkenin milli güvenliğine zılgıt oluşturan kül yapılara cebin mücadeleyi güçlendirme, defans ve düzenlilik alanlarındaki diyalog mekanizmalarıyla hisse senedi birliğini derinleştirme üstüne uygun kalmışlardır” ifadeleri kullanıldı.
Eğitim alanında hareket birliğinin geliştirilmesi
Bildiride ayrıca, “Cumhurbaşkanları, eğitim alanında aksiyon birliğinin geliştirilmesi hedefiyle Türkiye Maarif Vakfı’nın Kazakistan’birlikte faaliyetlerine başlaması üzere gereken desteğin sağlanmasının ehemmiyet taşıdığını vurgulamışlardır” denildi. Erdoğan ve Tokayev’in mekân ve ormancılık alanlarında düet iş birliğini sürdürmeye hevesli olduklarını de ifade ettikleri belirtildi.
Türk Bilgi Ajansları Birliği kurulacak
Gerek düet icap Türk dünyası bağlamında iletişim araçları ve istişare alanında hareket birliğini ve eşgüdümü derinleştirme hususunda uygun kalındığı aktarılan bildiride, Türk Bili Ajansları Birliği’nin kurulacak olmasının memnuniyetle karşılandığı ifade edildi.
Küresel ve lehçe denge, barış ve refah hedefleri doğrultusunda beraber akıntı etme, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve özge uluslararası teşkilatlar çerçevesinde, antrparantez haddinden fazla taraflı platformlarda eşgüdüm terazi, gibi olan yekpare durumlarda arsıulusal teşkilatlar içerisinde önerilen kararları, girişimleri ve adaylıklarını aykırı terviç üzerine anlaşıldığına meydan verilen demeç, şu şekilde sürdürüldü:
“Cumhurbaşkanları, çapraz ehemmiyet haiz toptan meseleler üzerinde düşünüm alışverişinde bulunmuşlar, uluslararası gündemdeki güncel hususlar üzerinde tutumlarının eş olduğunu teyit etmişlerdir. BM, AGİT, CICA, EİT, İİT ve TDT kabil arsıulusal ve lehçe teşkilatlar çerçevesinde karşılıklı verimli aksiyon birliğini temdit üstüne düşünüm birliğine varmışlardır.TDT, TÜRKSOY, TürkPA ve Türk Akademisi kurulduğundan beri iki büyüklük beyninde elde edilen başarıları memnuniyetle kaydetmişler, Türk Dünyası’nda kolektif ve eşgüdüm süresince cereyan etme ve Türk Dünyası’nın değerleri ile çıkarlarını lehçe ve arsıulusal alanda elan fazla korumaya yönelik bağlılıklarını vurgulamışlardır.
Cumhurbaşkanları, Asya’bile İşbirliği ve Cesaret Arttırıcı Önlemler Konferansı’nı (CICA) yekpare teşekküllü teşkilata dönüştürmeye müteveccih Kazakistan Dönme Başkanlığının girişimini, aşamalı ayrımsız şekilde realizasyon, antrparantez bu teşkilatın potansiyelini bu arada geliştirmeye dair niyetlerini bildirmişlerdir. Gençlerin ve amme çalışanlarının kariyer gelişimlerinin desteklenmesi üzere, adam kaynakları alanında ortak projeler gerçekleştirerek iki talih arasındaki işbirliğini ihya konusunda mutabık kalmışlardır. Türkiye ile Kazakistan arasındaki Geliştirilmiş Ciddi İşbirliğini daha birlikte artağan ayrımsız şekilde artırmaya bitmeme ika, bölgedeki barış ve istikrara yardım sağlayacak işbirliğini derinleştirmeye yönelik niyetlerini konfirmasyon etmişlerdir.” – ASTANA
