Muş Veri Nutuk Merkezi’nde yetişek gören ve duyduğu sesleri notaya dökebilme yeteneğine ehil çırılçıplak âmâ Bager Çalışcı ile 2 arkadaşı, görme engellilerin gök cisimlerini zihinlerinde daha bayağı canlandırabilmeleri içi “Bulutsuz Heyet Sözlüğü” tasarladı.
Teknoloji Dizayn Öğretmeni Birsen Geçer’in danışmanlığında “absolut” (kusursuz) kulağa topluluk Çalışcı, Ferişte Şehri Kutlu ve Hamza Eğmen Karışık, üç boyutlu yazıcılar kullanarak gök cisimleri, ayın evreleri, ruz sistemi, asuman taşları, kirli kartopu ile bağırsak ve dış gezegenlerin şekillerini rölyefli olarak çıkarttı.
Braille alfabesiyle şekillerin altına isimlerini, özelliklerini yazan öğrenciler, böylece sözlüğü kullanan müşahede engellilerin asuman cisimlerini zihinlerinde canlandırabilmelerini sağlamayı amaçladı.
Öğrenciler, bu çalışmalarıyla TÜBİTAK Bilim İnsanı Bindi Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından 31 Ilk Teşrin-4 Kasım’birlikte Diyarbakır’bile planlı 16. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması”nda heveslendirme ödülüne müstahak görüldü.
Çalışcı, AA muhabirine, hazırlanan sözlüğün rüyet engelliler üzere yarayışlı tıpkısı düzentileme olduğunu söyledi.
Sözlüğü imtihan ettiğini ve beğendiğini rapor fail Çalışcı, “Çokça ferah bir sözlük. Bu sözlüğü Braille alfabesiyle okuduğunuzda çok katkısı var. kör bireyler amacıyla mebzul tıpkı öğrenme aracı. Sözlükle feza cisimlerini zihinde canlandırabiliyorsunuz. Gök cisimlerinin adları, Braille alfabesiyle yazılıyor. Astronomiye meraklıyım. Asuman cisimlerini göremediğim için şüphesiz olduklarını zaaf ediyorum. Derslerde bize sadece özellikleri anlatılıyordu. Sözlükle hem özellikleri hakkında vukuf sahibi oluyorum hem dahi dokununca elbette göründüklerini hissedebiliyorum. Sözlükte gezegenlerin büyüklükleri, çağ sistemi ve ayın evreleri var. Kamus olmadan önceki sıra sistemini zihnimde canlandıramıyordum. Demin kuşkusuz oldukları için düşün sahibi olabiliyorum.” diye niteleyerek konuştu.
“Bizim için sunturlu benzeri repertuvar oldu”
Öğrencilerden Hamza Eğmen Bulaşık üstelik tasarladıkları sözlüğün motivasyon ödülü almasının mutluluğunu yaşadıklarını belirtti.
gözsüz insanlara yarayışlı olacak bire bir faaliyet fayrap etmek istediklerini anlatan Düzensiz, şöyle konuştu:
“Öğretmenimiz, Bager arkadaşımıza ‘Gök cisimlerini zihninde elan gür nasıl canlandırabilirsin?’ diye aynı soru sordu. Bager birlikte ‘Braille alfabesiyle isimleri kayıtlı kabartmalı asuman cisimleri olursa, henüz basit zihnimde canlandırabilirim’ dedi. Bunun konusunda 3 hempa bu projeyi oluşturduk. Projemiz hikmet alanında değerlendirildi. Diyarbakır’dahi katıldığımız yarışmada teşvik ödülü aldık. Bizim amacıyla evire çevire aynı deneyim oldu. Ödülü aldığımızda haddinden fazla heyecanlandık. İlk projemizdi, domuzuna tıpkısı saksı oldu. Sonraki yıllarda üstelik değişik projeler yapmayı hedefliyoruz. Sözlüğümüzü geliştirmeye devam edeceğiz.”
Öğrencilerden Ferişte Şehri Kutlu de “Projede teşvik ödülü aldığımız amacıyla çok bahtiyar olduk. İlk nöbet böyle benzeri yarışmaya katıldık. Bager ve Hamza arkadaşımızla güzel bire bir faaliyet yaptık. Yararlı olacağına inanıyoruz. Bizim üzere birlikte evire çevire aynı deneyim oldu. Daha iyisini yapmayı düşünüyoruz. Öğretmenim ve ailem bana çokça destek oldu. Hepsine teşekkür ederim.” diyerek konuştu.
