‘Mithras’ın gizemleri sene sonuna büyüklüğünde ortaya çıkma

DİYARBAKIR’ın Çınar ilçesinde, UNESCO Dünya Ekin Mirası Arızi Listesi’ndeki 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nde kazı çalışmaları yeniden başladı. Çalışmalar, 2017’de ortaya çıkarılan ve dünyada zaaf konu akarsu olan gizem dini ‘Mithras’ın mübarek alanında yoğunlaştı. Dicle Üniversitesi (DÜ) Kazı Bilimi Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Ateşli, “Mithras dini, Mithras inancı Roma’nın gizem dini ve tek şekilde dışarıya hikmet verilmemiş. Bilcümle törenleri, ayinleri bilinmeyen ve kayıtlı tek belge bırakmamışlar. beher bina, her bir buluntu aslında tıpkı yapbozun majör benzeri parçasını tamamlıyor. Bu yıl birlikte tığ hem Mithras’ın kutsi alanının giriş kapısını hem üstelik aslında bu bilinmedik seremonilerin, bilinmeyen törenlerin yapıldığı gâh yapıların ortaya çıkarılması üzere çalışmalar yürütüyoruz. Bu yılın sonuna büyüklüğünde tamamlanacak. Bir Nice bilinmeze, bir nice soru işaretine yanıt bulacağız” dedi.

Çınar ilçesi düz Diyarbakır- Mardin kişmiri yolu kenarında UNESCO Acun Mirası Geçici Listesi’nde saha düz 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nde Ekin ve Turizm Bakanlığı ve Dicle Üniversitesi hisse senedi birliğiyle planlı kazı çalışmaları baştan başladı. Roma İmparatorluğu döneminde askeri hakikat olarak beğenilen alanda, 1200 metre uzunluğunda uğur kalıntılarının yanında, gözetleme ve savunma kulesi, kilise, dümen binası, cephanelik, kaya sunağı üzere mimarlık bakaya birlikte kayran alıyor. Kuzeyinde ise ana yol ve sokaklar ile konutların bulunduğu alanda aynı zamanda su sarnıçları, vadi altı kilisesi, düzlük altı sığınağı, surların dışında ise yerleşime akarsu sağlayıcı kanallar, genişlik çanakları ve taş ocakları, nekropol alanında ise kayaç mezarları ve tonozlu mezarlar dikkati çekiyor. 639 yılında İslam ordularının fethine büyüklüğünde akıcı yerine kullanılan kalede, 2017’da ve sonrasında yapılan kazı çalışmalarında ayinlerin ve törenlerin belirsiz yapıldığı, gizem dini adına adlandırılan ‘Mithras’ın tapınağı ve mübarek alanı ortaya çıkarıldı. Merak uyandıran bu keşifle dünyanın bir nice ülkesinden insanlar Diyarbakır’a gelerek kaleyi musahabe etti. Kalede baştan başlayan ve sene sonuna büyüklüğünde sürecek hafriyat çalışmaları ‘Mithras’ dininin mübarek alanında yoğunlaştı.

‘BİRÇOK BİLİNMEZE, ISTIFHAM İŞARETİNE CEVAP BULACAĞIZ’Kazının başkanlığını işleyen Dicle Üniversitesi (DÜ) Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aytaç Coşkun, yapılan çalışmalarda hem o dönemde kalede zihayat askerlerin ve sivillerin sosyal yaşantısına dair hem üstelik askeri yaşantısına dayalı binlerce nişane ortaya çıkarıldığını belirterek, “Şu dakika ‘Mithras’ kutsal alanında çalışmalar yürütüyoruz. Mithras, hep dünyanın zaaf ettiği benzeri bahis ve Roma’nın sır dini, ezoterik dini. Zira bilcümle törenleri, ayinleri iri bir gizlilik ortamında yapılıyor. 2017 yılında şişman tıpkı sezinleme ortaya çıkardık. Bunlardan birisi bu Mithras kutsal alanı. Mithras Tapınağı ve yer altı yapısı. Bu alanda çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Çünkü Mithras dini, Mithras inancı Roma’nın sır dini ve tek şekilde dışarıya bilgi verilmemiş. Bilcümle törenleri, ayinleri adsız ve yazılı tek belge bırakmamışlar. Bu nedenle esasen sunma haddinden fazla düşkünlük edilen konulardan birisi bu. Roma İmparatorluğu sınırı ortamında bu tapınaklarda olmasına karşın gerçekte beherglas çatı, beher buluntu esasen ayrımsız yapbozun büyük aynı parçasını tamamlıyor. Zerzevan Kalesi’nde mevcut bu kutsi alanda bu yapbozun genişlik şanlı parçalarına cevap buluyoruz. Bu sene bile tığ hem Mithras’ın lahut alanının antre kapısını hem de aslında bu gizli seremonilerin, adsız törenlerin yapıldığı bazen yapıların ortaya çıkarılması için bu kazı çalışmalarını yürütüyoruz. Mithras lahut alanında kazı çalışmaları bu yılın sonuna kadar tamamlanacak. Birçok bilinmeze, birçok istifham işaretine karşılık bulacağız” diyerek konuştu.’KALEYE YILDA 1 MİLYON ZİYARETÇİ HEDEFLİYORUZ’Zerzevan Kalesi’nin dünyanın sunma bereketli mahfuz garnizonlarından biri olduğunu ifade fail Doç. Dr. Ateşin, şunları söyledi:

“bununla birlikte sunu gani masun bire bir Mithras tapınağına, kutsal alanına ehil ve bu nedenle Amerika’dan, İngiltere’ye, Japonya’dan Fransa’ya, Hindistan’a kadar dünyanın rastgele yerinden ziyaretçiler Zerzevan Kalesi’ne geliyor. Bu sene 250 bin rakamını geçtik ve yıl sonuna kadar 500 bin rakamına ulaşacağız. Bizim hedefimiz yılda yeryüzü beş altı 1 milyon ziyaretçinin Zerzevan Kalesi’ne gelmesi. Zerzevan Kalesi’nde binlerce im ortaya çıkarıldı ki bu eserlerin bazılarının eşi bire bir namevcut. 3 bin almanak Asur mühründen askerlerin ve sivillerin kemer tokalarına kadar, burada güçlü askerlerin eşleri ve burada zinde kadınlara, çocuklara ilişik bilezikler, küpeler ve gine büyük ok uçları, ameliyat aletleri var. Gene bu kazılarda çok bulunmaz rastlanan özellikli hususi asar da var. Örneğin bir mızrap flavta, özel kutuları açmaya hadim anahtarlar üzere cesim tıpkı derlem var burada.”

Share: