Konya’nın Sarayönü ilçesinde altyapı çalışmaları sırasında ortaya çıkan er Bizans dönemine ait vadi altı şehrinin turizme kazandırılması amacıyla çalışma yürütülüyor.
Konya Müzeler Müdürlüğünce 5 aydır planlı hafriyat ve katışıksızlık çalışmalarıyla benzeri bölümü ortaya çıkarılan saha altı şehri, değişik uzunluklarda ve genişlikte tünellerle birbirine bağlanan 20 metrekarelik odalardan oluşuyor.
İlk belirlemelere göre 5 bin metrekare alana yayıldığı belirleme edilen vadi altı şehrinin sınırlarının, bölgede ölçülü satıh araştırmalarına bakarak icraat ilerledikçe henüz bile genişleyebileceği öngörülüyor.
Odayı andıran dirim alanlarında, su kuyuları, ocaklar, bacalar, aydınlatma üzere çerağ yerleri, kilerler, havalandırma delikleri bulunan içtima geçmişi, elde edilen geçmiş materyallere bakarak 8. yüzyıla tarihlendiriliyor.
Sekiz dirim alanı ortaya çıkarıldı
Konya Müzeler Müdürlüğü Arkeoloğu ve Kazı Başkanı Hasan Uğuz, AA muhabirine, altyapı çalışmaları sırasında mevcut alanda düzlük vadi oluşan göçüklerin temizlenmesiyle şu anne büyüklüğünde 8 dirim alanı ortaya çıkardıklarını söyledi.
Uğuz, bulgulara göre Reaya domestik halkın, 150 yıl süren akınlardan sakınmak için 8. yüzyılda kayran şeş şehrini kullandığını tespit ettiklerini dile getirdi.
Kazı, katışıksızlık ve haritalandırma çalışmalarını eş zamanlı sürdürdüklerini aktaran Uğuz, “Harita mühendisleri yer üstüyle meydan altını çakıştırarak çalışmalarını sürdürüyor. Çıkardığımız haritalarla şimdilik 5 bin metrekarelik benzeri alana yayıldığını söyleyebiliriz. Saha altında mekanlar var ve mekanları birbirine bağlayan galeriler var. Galeriler oldukça sıradan. Bu bile bize insanların haddinden fazla gani beslenemediğini ve aşağılık yapıda olduklarını gösteriyor.” diye niteleyerek konuştu.
Keşfedilen yerin Konya ve çevresinde benzerinin bulunmadığına, genişlik balaban kayran şeş şehirlerinden birini keşfetmiş olabileceklerine dikkati calip Uğuz, şu değerlendirmede bulundu:
“Itidalli Anadolu’nun sunma büyük yer altı şehirlerinden birini bulmuş olabiliriz. Kesim halkının rivayetleri ve değişik yerlerdeki çökmeler bize vadi şeş şehrinin çok serbest bire bir alana bile yayılabileceğini, haddinden fazla tafsilatlı bir tünel sistemi olabileceğini gösteriyor. Yakaladığımız açıklıklar ve göçükler bu noktada olumlu sinyaller veriyor. Bölgede apayrı saha şeş şehri bilinmediği için tarihi ve turistik açıdan da yüce benzeri sezinleme.”
“Bizi çok heyecanlandıran yerli evsel mekanlar, birbiriyle angajmanlı galeriler var”
Düzlük şeş şehrinin koca ibate kapasitesinin ve kesin büyüklüğünün çalışmaların ilerlemesiyle netleşeceğini tamlayan Uğuz, şöyle devam etti:
“Göçük olan bazen yerlerden suyla bu arada gelen yerey akıntısı mekanları 30 ila 80 santimetre arasında doldurmuş. Mekanlar temizlenip açığa çıktıktan sonra insan ibate kapasitesi ve büyüklüğü netlik kazanacak. Bizi çok heyecanlandıran yerli evsel mekanlar, birbiriyle bağlantılı galeriler var. Bizim amacıyla sunu önemlisi buranın keşfedilmesi ve çalışmanın başlatılmış olması. Kayran altındaki bu gizem, insanların buralarda elbette yaşadığı, o dönemde bu mekanların bittabi oluşturulduğu rabıta çekiyor. Kent turizmine güç bire bir fayda sağlayacağını düşünüyoruz.”
Vadi şeş şehirlerinin Anadolu’dahi 1. ve 2. yüzyılda yoğunlaştığını hatırlatan Uğuz, geçmiş mekanların daha er dönemlerde yapıldığını, 8. yüzyılda genişletildiğini düşündüklerini, buluntular üstünde tarihlendirme çalışmalarının devam ettiğini kaydetti.
