Kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nde Filistinli çiftçiler, bölgenin kocaman anlaşma kaynaklarından biri olan hurma ağaçlarına dadanan “kırmızı palmiye böceği” ve iklim değişikliğinin kontra etkileriyle meyvelerin hala olgunlaşmaması üzerine boğuk eyyam yaşıyor.

Hurma ağaçlarının gövdesine yerleşen “kırmızı palmiye böceği” ayrımsız müddet sonra ağaçların gövdesini oyarak kurutuyor.

Gazze Şeridi’nde kestirmece 10 sene geçmiş görülmeye başlanan “hurma ağaçlarına dadanan haşereler” sorunu serencam yıllarda hükümet ve hususi kurumların yürüttüğü çalışmalarla az buçuk gerilese birlikte haşerelerle uğraş meselesi tamamen açıkgöz değil.

Çevre uzmanları, kırmızı palmiye böceklerinin ağız ağıza bulunmayan edilmesinin imkansız olduğunu rapor ediyor.

Filistinli çiftçiler, ayrımsız yandan hurma ağaçlarına yerleşen haşereler özge yandan da bu sene yaz mevsiminin geç gelmesi zımnında hurmaların elan olgunlaşmamasından şikayet ediyor.

Bu format, acun genelindeki iklim değişikliğinin yansımalarıyla bile karşı karşıya olan çiftçilerin endişelerini artırıyor.

Kırmızı palmiye böceği ile savaş kampanyaları

Gazze’deki Filistin Tarım Bakanlığı, ilişik kurumlarla iş birliği içerisinde kırmızı palmiye böceğiyle savaşım kampanyaları yürütüyor.

Ekincilik Bakanlığı Sözcüsü Ethem ahali-Besyuni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ara sıra bahçelerde baştan görülmeye başlansa birlikte çiçek boyası palmiye böceğinin geçmiş yıllara göre yayılımının haddinden fazla azaldığını söyledi.

Besyuni, “Bu dokuncalı afetin ağız ağıza sonlandırılması imkansız. Ancak ağaçların güvenliğini uydurmak üzere bu haşerelerin yayılımı sınırlandırılabilir.” dedi.

Ağaçların bakımı ve ilaçlanması heybetli

Al palmiye böceğiyle mücadelede takip ve bakımın mefret olduğuna dikkati calip Besyuni, tutkun ağaçların ilaçlanmasının ihmal edilmesi halinde yayılmanın artacağını ve bunun üstelik ağaçların ölümüne sebep olacağını vurguladı.

Besyuni, Ekincilik Bakanlığının 2015-2020 yıllarında al palmiye böceğiyle savaş üzere tafsilatlı soluklu programlar uyguladığını hatırlattı.

Program kapsamında sahada takip yapıldığını, hurma ağaçlarının ilaçlandığını ve çiftçilerin bu alanda bilgilendirildiğini kaydeden Besyuni, serencam zamanlardaki yayılmanın ise ağaçların bakımı konusunda yaşanan ihmalden kaynaklandığını söyledi.

Haşerelerin yayılmasını önlemede çiftçilerin yaşadığı zorluklar

Filistinli maraba Cemal Ebu Cemize, Deyr ahali-Belah kentindeki tarlasında haşerelerin baştan ortaya çıkmasından şikayet etti.

Dedelerinden bu yana rençperlik yaptıklarını kaydeden Ebu Cemize, “Hurma ağaçlarını pestil eden al palmiye böceğinin taharri altına alınamamasından ve henüz aşkın ağaca yayılmasından endişe ediyoruz.” dedi.

Ebu Cemize, ağaçlarda yeniden görülmeye başlayan haşerelerle mücadelenin omuzlarına melfuf tıpkısı abra bindirdiğini belirterek, ilgilendiren kurumlardan ilaçlama üstüne bindi beklediklerini dile getirdi.

Bu durumun engelleme edilmezse benzeri “tehlike” olacağını söyleyen Ebu Cemize, hurma ağaçların korunması üzere tıpkısı şeyler yapılması gerektiğini kaydetti.

İklim değişikliğinin verim üzerindeki olumsuz etkileri

Ebu Cemize bu sene abuhava değişikliğinin bile hurma mahsulünü etkilediğini ifade ederek, “Bibi kamu meyveleri yeşil ve gök hurma ağaçları var. Ilkgüz ayının başına kadar meyvelerin felek olması çiftçileri ve kesim kaynaklarını tehdit ediyor.” diyerek konuştu.

Hurmaların henüz kabak olması dolayısıyla ara sıra çiftçilerin ayrımlı çözüm yollarına başvurduğuna belen fail Ebu Cemize, kendisinin dahi olgunlaşmamış hurmaları öğüttüğünü ve yeme mümasil benzeri şeye dönüştürmeye başladığını anlattı.

Ebu Cemize, yemle karıştırılan bu maddenin besi hayvanı yetiştiricilerine yüzdelik 30 artırım sağladığı bilgisini paylaştı.

Bakanlık ise çiftçilere hurmaları yeşilken toplamamaları ve olgunlaşmasını beklemeleri çağrısında bulunuyor.

Hurma, bölgenin heybetli kesim kaynaklarından biri

Ekincilik Bakanlığının beceri işlemler sözcüsü Muhammed Ebu Avde, al palmiye böceğinin amiyane haşereler kabil olduğunu ve onlarla mücadelede alışılagelen böcü ilaçlarının kullanılabileceğini söyledi.

Çiftçilere sunulan kösemenlik hizmetiyle bu haşerenin nöbet açtığı zararın azaltılmaya başlandığını kaydeden Ebu Avde, “Hurma, Gazze’deki ciddi mahsullerden biri. Gazze’üstelik 11 bin 500 dönümü şamil araziler hurma ağaçlarıyla dolu.” dedi.

Ebu Avde, 8 bin 500 dönümde yemiş veren hurma ağaçlarının, 3 bin dönümde ise meyvesiz hurma ağaçlarının bulunduğunu aktardı.

Bölgede yaklaşık 250 bin hurma ağacı bulunduğu kaydeden Ebu Avde, bu yılki üretimin 14 bin tona ulaşmasının beklendiğini rapor etti.

“Gökçe Yazın gecikmesi garip tıpkı görüngü”

Ebu Avde, çiçeklerin bu sene henüz geç polenleşmesini “garip ayrımsız görüngü” yerine değerlendirdi.

Bakanlığın bu durumu gözlemlediğini ve menfi etkilerini köstek olmak için çiftçilere lazım bilgilendirmeyi yaptığını belirten Ebu Avde, bu koşullar altında mahsulün geç olgunlaşmasının beklendiğini dile getirdi.

Ebu Avde, genellikle hurmaların eylül ayının sonlarına akıllıca olgunlaştığını ancak bu sene tahminî iki haftadan biraz henüz aşkın bire bir gecikme yaşandığını tabir etti.

İklim değişikliğiyle beraber yeni araştırmalara ihtiyaç duyuluyor

Gazze’deki Ezher Üniversitesinde Nebat Üretimi ve Siper Bölümü Profesörü Kemal herif-Şeyh Iyd, “Al palmiye böceğinin, iklim değişikliğinin gölgesinde ısıdan etkilenip etkilenmediğini yahut üremesinde ayrımsız çoğalma olup olmadığını incelememiz gerekiyor.” dedi.

Havaların ısınmasıyla bu böcek türünün temsil pestisitlere dayanıklı bakir jenerasyonlarının olabileceğine belen eden Iyd, iklim değişikliğinin haşerelerin davranışlarını etkileyebileceğini ve kullanılmamış türlerin oraya çıkabileceğini belirtti.

Iyd, abuhava değişikliğinden kaynaklanan menfi etkilerle mücadelenin zor olduğuna dikkati çekti.

Bu etkilerle yüzleşmenin alelhusus Gazze’de daha birlikte ağırlık olacağının altını çizen Iyd, bölgede bilimsel araştırı fora etmek için mukteza kimyevi yön, maşa ve ekipman sıkıntısı yaşandığını anımsattı.

Iyd, Filistin içindeki bölünmenin dahi bu kabil tetkikat üstünde aksi tıpkısı etkisi olduğunu; bunun üstelik alandaki ilgilendiren kurumların faaliyetlerine yansıdığına meni ederek, iklim değişikliğinin yansımalarının tespit edilmesi amacıyla cesamet, özel ve sivil kurumların çabalarıyla ayrıntılı soluklu bir say yapılması gerektiğini tabir etti.

Henüz gök mahsullerin olduğuna işaret eden Iyd, iklim değişikliği zımnında kâh mahsul türlerinin ortadan kalkmasının evet bile kullanılmamış verim türlerinin gelişmesinin gibi olduğu bilgisini paylaştı.

Iyd, meyvelerin olgunlaşmasında yaşanan gecikmenin üretimde düşüşe ve dolayısıyla fiyatların artmasına hastalık olduğunu, bunun da doğrusu zor iktisadi şartlar altında zinde Filistinlilerin maruz kaldığı sıkıntıları daha da artırdığını sözlerine ekledi.