Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Cumhuriyet Altını başsavcılıklarınca, depremden etkilenen illerde doğrudan doğruya başlatılan adli soruşturmalarda, bugüne büyüklüğünde için adli iş başlatılan 1219 zanlıdan 284’ünün tutuklandığını bildirdi.

Bozdağ, Diyarbakır Güvenlik ve Ivedi Durumlar Eş Güdüm Merkezi’nde yaptığı basın bilgilendirme toplantısında, Diyarbakır genelinde hareket zımnında planlı hasar tayin çalışmalarının, forma ve başka ilçelerde tamamlandığını aktardı.

Icra Vekili Bozdağ, Diyarbakır’ın gestalt ilçelerindeki hasar tayin çalışmalarının askıya çıkarılması üzere mahalle muhtarlıklarına bugün bakımından istek gönderildiğini belirterek, “Diyarbakırlı kardeşlerimizin, bu askıya sâdır hasar belirleme çalışmalarını izleme edip oradaki hasar tespitlere itirazları varsa bu itirazları öngörülen yasalı müddet içerisinde ilgilendiren birimlere iletmelerinde fayda bulunmaktadır.” dedi.

Sarsıntı sonrasında yaşanan şahıs hareketliliğine da değinen Bozdağ, “Önümüzdeki seçimde, şahsiyet hareketliliği güçlü her bir vatandaşımızın demokratik hakkı olan oylarını kullanmaları serencam derece önemlidir.” diyerek konuştu. Bozdağ, depremden etkilenen vatandaşların hareket dışındaki illere zat kayıtlarını nakletmelerinin evet de o illerde müntehip kaydını yaptırarak, oy kullanmalarının, yer sarsıntısı nedeniyle sağlanan türe ve imkanlardan yararlanmalarına engel olmadığını söyledi.

“Türe sahipliği oy kullanılan yere göre değil, zelzele zımnında depremden etkilenen yerlere ve vatandaşlarımıza göre yasalarımız çerçevesinde nasıp edilmektedir” diyen Bozdağ, sarsıntı dolayısıyla ayrımlı şehirlere yerleşen vatandaşların, 17 Mart Cuma Namazı haset düzentileme bitimine kadar seçmen kayıtlarını, nefer kayıtlarını bulundukları yerlere nakletmeleri gerektiğini hatırlattı.

Bozdağ, nakil işlemlerinin, kurumlar ya da e-Kerem üzerinden yapılabileceğinin altını çizerek, “Hareket bölgesinde yaşayıp bile depremden sonradan ayrıksı illere giden beher vatandaşımıza buradan çağrıda bulunuyorum. Demokratik haklarını kullanmaları, ülkemizin geleceği karşı hezel söylemeleri bakımından isim kayıtlarını, seçmen adına oy kullanabilecekleri şekilde bulundukları illere almalarında iri yarar olduğunu göstermek isterim.” açıklamasında bulundu.

Depremden sonraki süreçte doğruluk hizmetlerinin tıkır tıkır yürümesi ve yürütülmesi hususunda Vekâlet olarak sonuç etap ciddi tedbirler aldıklarını vurgulayan Bozdağ, şöyle devam etti:

“Bire Bir yandan bölgeye gönüllü kip çokça bilgili ve savcı gönderirken öte yandan adli personel, adli tababet uzmanı, teknisyenleri ve bölgenin ihtiyacı olan ne varsa bilcümle bunlara ait görevlendirmeleri birden yaptık. Hasbilik esası üzerinden yaptık. Şu anne büyüklüğünde 813 hakim ve savcıyı, gönüllülük esasıyla bölgede görevlendirdik. İhtiyaç olduğu sürece üstelik bölgede görevlendirmeye devam edeceğiz. Şu ana kadar tahminî 5 bin civarında adli personel bilge ve savcılarımız karışma bölgede gönüllü yerine faaliyette bulundular. bundan sonra üstelik ihtiyaç olması halinde gerekseme olan yerlere takviye yapmaya bitmeme edeceğiz.”

“Delillendirme işlemleri sonlandı”

Yer Sarsıntısı bölgesinde adli tahkikatların başladığına dikkati çeken Bozdağ, “Adli tahkikatları Cumhuriyet Altını başsavcılıklarımız doğrudan doğruya başlattılar. Bu kapsamda delillendirme ve beyyine tespiti konusunda da ahiret yolculuğu ve yaralamanın olduğu binaların tamamında kanıt tespiti yapıldığını ve delillendirme işlemlerinin sonlandırıldığını ifade etmek istiyorum.” bilgisini verdi.

Adana, Diyarbakır, Hatay, Osmaniye, Kilis, Şanlıurfa ve Elazığ’daki delillendirme işlemlerinin tamamlandığını nâkil Bozdağ, “Depremin etkilediği 16 ilçede delillendirme işlemlerinin tamamlandığını ifade etmek isterim. Şu asıl kadar toplanmış 9 bin 435 binanın ehlivukuf incelemesi yapılmış ve bunlarla ilgilendiren muktezi asıllar hukuku çerçevesinde vacip süreçler tamamlanmıştır.” ifadesini kullandı.

Bekir Bozdağ, zelzele bölgelerinde Cumhuriyet başsavcılıklarınca doğrudan doğruya başlatılan adli soruşturmalara bile değindiği konuşmasında, şunları kaydetti:

“Resen başlatılan adli soruşturmalarda bugüne kadar 1219 dalavereli karşı adli prosedür başlatıldığını gördük. Bunlardan 284 şüphelinin tutuklandığını, 416 kaba hakkında adli arama kararı verildiğini, 260 şüpheli için matrut yakalama kararı bulunduğunu ve şu anda teftiş kararı bırakılmış 95 kaknem olduğunu, daraç dışında 4 kaknem bulunduğunu, 53 şüphelinin son ettiğini görüyoruz. Bu mevkuf olanların durumuna baktığımızda 102’sinin yüklenici, 151’inin yapı sorumlusu, 13’ünün yapı sahibi, 18’inin dahi binada farklılık işleyen şahıslar olduğunu görüyoruz.”

Bozdağ, adli tahkikatların ve enstantane süreçlerinin, esas ve yasaların emrettiği usule uygun aynı şekilde süreceğini dile getirdi.

Yargı alanındaki sürelerin durması

Bakan Bozdağ, yer sarsıntısı yaşanan illerde egemenlik alanındaki dava açım, yürütme takibi, müracaat, şikayet, itiraz üzere sürelerin durdurulmasına ilişik Cumhurbaşkanı Kararnamesi’nin yayımlandığını ve bu bölgelerde 6 Nisan’a büyüklüğünde sürelerin durdurulması ve ayrıca davaların görülmesi hususlarının dahi durmasına ilişik ayrımsız değişmeyen alındığını anımsattı.

Bozdağ, gelinen noktada 6 Nisan’dan sonraları Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Adana, Şanlıurfa ve Osmaniye’dahi normalleşmenin sağlandığını belirterek, “Buralarda sürelerin durmasına ilişkin Reisicumhur Kararnamesi’nde uzatılma yapılmayacaktır. Bazı illerimizin merkezlerinde dava olan yerlerde ve kâh ilçelerimizde ise noktasal namına muhtemelen aynı müddet elan uzatılacaktır. Amma illerimizin önemli aynı kısmında ilçelerimizin bile kip çoğunda 6 Nisan’dan sonraları müddet uzatımı yapılmayacağını, adli süreçlerin sarsıntı öncesi duruma avdet edeceğini, buradan yayımlamak isterim.” dedi.

Türe Bakanı Bozdağ, Adıyaman forma, Kahramanmaraş model, Hatay kalıp, Malatya minval ve kâh ilçelerde muhtemelen benzeri müddet daha bu uygulamanın uzatılacağını rapor etti.

Kentsel tahavvül

Bozdağ, hareket zımnında sunma çokça konuşulan konular ortada kentsel dönüşüme ilgili usa vurma süreçleri ve açılan davalar ile dönüştürülemeyen konutların bulunduğuna dikkati çekti. Kentsel dönüşümün, talih gündemine DÜRÜST Parti hükümetleri vasıtasıyla getirildiğini hatırlatan Bozdağ, bu kapsamda 2012’birlikte çıkarılan kanunun ise CHP eliyle Kanunuesasi Mahkemesi’ne götürüldüğünü vurguladı.

“‘Buradan bir tuğla bile aldırmayız’ diyen it canlı haddinden fazla siyasi gördük”

Icra Vekili Bozdağ, o yıllarda kentsel dönüşüme desteği tenkis etmek amacıyla kamuoyuna tıraşçı bilgiler sunanların olduğuna dikkati çekerek, şunları paylaştı:

“Bundan etkilenen insanlarımız üstelik oldu. Bu nedenle kentsel dönüşümle ilgili hususlar, Türkiye’nin maalesef çöz siyasal kavgaları dolayısıyla ‘rantsal tahavvül’ namına kamuoyuna ikram edilmeye başlandı. Zorlu haddinden fazla yerde vatandaşlarımızın kentsel dönüşüme destek vermemelerini temin etmek için protestolar eden, vatandaşları örgütleyen, ‘Buradan aynı tuğla de aldırmayız’ diyen pek çokça politik gördük.”

Kentsel dönüşüm aleyhine 5 bin 753 dava açıldı

Sarsıntı yaşanan iller ile Ankara, İstanbul ve Kocaeli’da, 2015-2023 yıllarında kentsel inkılap aleyhine 5 bin 753 sorun açıldığını nâkil Bozdağ, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bunlardan 5 bin 120’si hoppadak İstanbul’üstelik açılmıştır. Ki açmıştır diye baktığımızda, çokça kesin söylüyorum, CHP’nin eğin bahçesi durumundaki birtakım STK’ler, bazı belediyeler, bazı kişiler olduğunu görüyoruz. Kentsel dönüşümün, Türkiye’nin hayrına olduğunu hepimiz biliyoruz. Yaşanan bu felaketler gösterdi ki Türkiye, konut stokunu yenilemedikçe bu risk sürekli Türkiye’nin önünde durmaktadır. Onun amacıyla İstanbul’umuz özellikle tevessül etmek için, ev stokumuzu yenilemek üzere Sayın Cumhurbaşkanımızın değme defasında adeta yalvarırcasına vatandaştan destek istediğini gördük ve görüyoruz. imdi de kentsel dönüşümü kudretli şekilde hırsızlık etmek ve irca etmek amacıyla elimizden gelen değme nev çabayı göstereceğiz.”

Bekir Bozdağ, kentsel transformasyon kararlarına cebin çıkanlara, ellerini vicdanlarına koyma çağrısında bulunarak, “Kentsel dönüşüme bilcümle birlikte bindi verelim, bu kararların hayata geçmesini bütün alay malay sağlayalım. Birileri sevgili yapmak, konuyu yargıya yürütmek, işi geri bırakmak istediği ant evet da birileri siyasal istismar yazmak istediği devir bunun karşısında milletçe bilcümle bu arada olalım.” diye niteleyerek konuştu.

Toplantıya, Diyarbakır Valisi Ali İhsan Su, Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Çelenk, DOĞRU Öğür İl Başkanı Muhammed Lahut Vazıh, kaymakamlar ile amme çekicilik ve kuruluşlarından temsilciler katıldı.